Chương 6
CRÔM – SẮT – ĐỒNG
Cấu hình elecron nguyên tử , tính chất , ứng dụng , điều chế các kim loại crôm , sắt , đồng .
Hợp chất của crôm , sắt , đồng .
Tính chất và ứng dụng của một số kim loại quan trọng khác .
NS : 12 – 2 – 2008 .
ND : 14 – 2 – 2008.
CROM
I – MỤC TIÊU :
1 – Kiến thức :
- Biết cấu hình electron nguyên tử và vị trí của nguyên tố crom trong bảng hệ thống tuần hoàn .
- Hiểu được tính chất lý hóa học của đơn chất crom .
- Hiểu được sự hình thành các trạng thái oxihóa của crom .
- Hiểu được phương pháp sử dụng để sản xuất crom .
2 – Kỹ năng :
- Vận dụng đặt điểm cấu tạo nguyên tử và cấu tạo đơn chất để giải thích những tính chất lí, hóa học đặc biệt của crom .
- Rèn luyện kỹ năng học tập theo phương pháp nghiên cứu ,tư duy logic .
II – TRỌNG TÂM :
- Biết vị trí , cấu hình electron nguyên tử và sự tạo thành các trạng thái số oxi hóa của crom .
- Hiểu được những tính chất và phương pháp điều chế crom .
III – PHƯƠNG PHÁP : Nêu vấn đề + Phát vấn .
IV – CHUẨN BỊ :
1 – Giáo viên :
- Bảng tuần hoàn các nguyên tố hoá học .
Mô hình hoặc tranh vẽ mạng tinh thể lục phương .
- Một số vật dụng mạ crom .
2 – Học sinh :
- Ôn lại kiến thức viết cấu hình electron nguyên tử .
- Tìm hiểu lại sự hình thành dãy các kim loại chuyển tiếp .
V – TIẾN TRÌNH LÊN LỚP :
1 – Ổn định :
2 – Kiểm tra :
- Cho từ từ dd HCl vào dd Na[Al(OH)4] cho tới dư . Nêu rõ hiện tượng và viết phương trình phản ứng .
- Cho hỗn hợp gồm các oxit SiO2 , Al2O3 ,CuO . Trình bày phương pháp hoá học để thu được từng oxit tinh khiết .
3 – Hoạt động :
Giáo viên
Học sinh
Nội dung

Họat động 1 :
Cho biết vị trí của crom trong bảng hệ thống tuần hoàn? Trình bày cấu tạo ?




Viết cấu hình electron nguyên tử .
- Phân bố electron vào các ô lượng tử .
- Nhận xét số lớp electron , độc thân .Dự đoán số oxihóa có thể có ?

HS dựa vào bảng tuần hoàn để trả lời :




HS lần lượt trả lời :
Có 4 lớp ,lớp ngoài cùng có 1e .Crom là nguyên tố d
Khác với kl nhóm I,II,III nguyên tử crom khi tham gia phản ứng hóa học không chỉ có electron ở phân lớp 4s , mà có cả electron ở phân lớp 3d
I. VỊ TRÍ VÀ CẤU TẠO :
1. Vị trí của crom trong bảng tuần hoàn : Là kim loại chuyển tiếp , thuộc nhóm VIB , chu kỳ 4 , có Z = 24 .
2. Cấu tạo của crom .
a) Cấu hình electron nguyên tử :
Cr: 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 3d5 4s1
(Ar) 3d5 4s1.
(Ar)

3d5 4s1
Trong các hợp chất , crom có số oxi hóa biến đổi từ +1 đến +6 . Trong đó phổ biến là các số oxi hóa +2 , +3 , +6 .
b) Cấu tạo của đơn chất :
Ở nhiệt độ thường , kim loại crom có cấu tạo mạng tinh thể lục phương là kiểu mạng có cấu tạo đặc khít .
3. Một số tính chất khác :


Bảng dưới đây cho biết một số tính chất :
Bán kính nguyên tử (nm)
Độ âm điện
Năng lượng ion hóa (kJmol)
Eo
(Cr3+/;Cr)
(V)
Bán kínhbion (nm)



I1
I2
I3

Cr2+
Cr3+

0,13
1,55
650
1590
2990
–0,74
0,084
0,069


Giáo viên
Học sinh
Nội dung





























Thép chứa từ 2,8 – 3,8% crôm có độ cứng cao , bền có khả năng chống gỉ .
Thép có chứa 18% crom là thép không gỉ ( thép inox )
Thép chứa 25 –30% crom có tính siêu cứng , dù ở nhiệt độ cao

( chiếm 0,03% khối lượng vỏ Trái Đất ) .
II. TÍNH CHẤT VẬT LÝ :
- Crom có màu tắng ánh bạc ,rất cứng.